بررسی روندهای تجارت در سرتاسر جهان طی سال 2020؛ با نگاهی به روند وضعیت تجارت ایران
روند تجارت برخی از اقتصادهای بزرگ تجاری جهان بیانگر میزان رکود در تجارت بین المللی ناشی از همه گیری کویید 19 است. اغلب اقتصادهای بزرگ در ماه های آوریل و مه سال 2020 شدیدترین اُفت را تجربه کردند. روند کُند بهبودی از جولای و آگوست برقرار شد و در سپتامبر با بهبود بیشتر، برخی از اقتصادها به رشد سال گذشته خود بازگشتند. در این بین، الگوی تجارت چین نسبت به سایر اقتصادها تفاوت چشمگیری داشت؛ زیرا اقتصاد چین اولین اقتصادی بود که تحت تأثیر COVID-19 قرار گرفت و پس از سقوط در ماه های ابتدایی همه گیری، صادرات چین در سه ماهه دوم سال 2020 در حال تثبیت قرار گرفت و سپس در سه ماهه سوم 2020 به شدت و با نرخ رشد 10 درصد، بهبود یافت و به حالت خود بازگشت. به طور کلی، سطح صادرات چین در 9 ماه اول سال 2020 مانند مدت مشابه در سال 2019 بود. از لحاظ واردات، تقاضای چین برای محصولات وارداتی نیز بهبود یافت، اما کمتر از صادرات بود.
روند بهبود در بسیاری از اقتصادهای بزرگ دیگر همچنان عقب افتاده و برخی از آنها در سپتامبر 2020 افت دو رقمی را ثبت کردند. به عنوان مثال، واردات و صادرات برزیل، هند، ژاپن و فدراسیون روسیه به طور قابل توجهی زیر سطح 2019 قرار دارد. از طرف دیگر، علائم بهبودی نسبی در آمار اتحادیه اروپا، جمهوری کره و آفریقای جنوبی رؤیت شد.
وضعیت ایران بر اساس نمودار 1، نشان می دهد که روند تجارت ایران در سال 2020 نسبت به سال 2019، با اُفت شدید بیش از 15 درصدی مواجه شد؛ البته چنین وضعیتی در اغلب کشورهای همسایه شمالی از جمله ترکمنستان، ازبکستان، روسیه، جمهوری آذربایجان و گرجستان و همچنین اغلب کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس از جمله عربستان سعودی، اردن، عمان، قطر و بحرین مشهود بود و از این بین فقط ترکیه، قزاقستان و پاکستان با افت متعادل یا متوسط مواجه شدند.
منبع: UNCTAD
تهیه شده: مهران مهدی زاده
روند تجارت برخی از اقتصادهای بزرگ تجاری جهان بیانگر میزان رکود در تجارت بین المللی ناشی از همه گیری کویید 19 است. اغلب اقتصادهای بزرگ در ماه های آوریل و مه سال 2020 شدیدترین اُفت را تجربه کردند. روند کُند بهبودی از جولای و آگوست برقرار شد و در سپتامبر با بهبود بیشتر، برخی از اقتصادها به رشد سال گذشته خود بازگشتند. در این بین، الگوی تجارت چین نسبت به سایر اقتصادها تفاوت چشمگیری داشت؛ زیرا اقتصاد چین اولین اقتصادی بود که تحت تأثیر COVID-19 قرار گرفت و پس از سقوط در ماه های ابتدایی همه گیری، صادرات چین در سه ماهه دوم سال 2020 در حال تثبیت قرار گرفت و سپس در سه ماهه سوم 2020 به شدت و با نرخ رشد 10 درصد، بهبود یافت و به حالت خود بازگشت. به طور کلی، سطح صادرات چین در 9 ماه اول سال 2020 مانند مدت مشابه در سال 2019 بود. از لحاظ واردات، تقاضای چین برای محصولات وارداتی نیز بهبود یافت، اما کمتر از صادرات بود.
روند بهبود در بسیاری از اقتصادهای بزرگ دیگر همچنان عقب افتاده و برخی از آنها در سپتامبر 2020 افت دو رقمی را ثبت کردند. به عنوان مثال، واردات و صادرات برزیل، هند، ژاپن و فدراسیون روسیه به طور قابل توجهی زیر سطح 2019 قرار دارد. از طرف دیگر، علائم بهبودی نسبی در آمار اتحادیه اروپا، جمهوری کره و آفریقای جنوبی رؤیت شد.
وضعیت ایران بر اساس نمودار 1، نشان می دهد که روند تجارت ایران در سال 2020 نسبت به سال 2019، با اُفت شدید بیش از 15 درصدی مواجه شد؛ البته چنین وضعیتی در اغلب کشورهای همسایه شمالی از جمله ترکمنستان، ازبکستان، روسیه، جمهوری آذربایجان و گرجستان و همچنین اغلب کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس از جمله عربستان سعودی، اردن، عمان، قطر و بحرین مشهود بود و از این بین فقط ترکیه، قزاقستان و پاکستان با افت متعادل یا متوسط مواجه شدند.
منبع: UNCTAD
تهیه شده: مهران مهدی زاده