صدها مجله علمی دسترسی آزاد که توسط ناشران معتبری از قبیل ساگا،الزویر و ولترز کلاور منتشر می‌شوند فریب مقاله علمی تقلبی را خورده‌اند که یک خبرنگار برای اثبات ضعف کنترل ناشران علمی و به دام انداختن آنها آن را نوشته بود.
براساس گزارش گاردین، این مقاله علمی تقلبی توسط خبرنگاری علمی در دانشگاه هاروارد به نام جان بوهانان تهیه شده بود. او شاهد بود که نسخه‌های مختلفی از این مقاله جعلی طی دوره‌ای 10 ماهه توسط 304 نشریه علمی دسترسی آزاد پذیرفته شده‌بود.
این مقاله که آزمایشی ساده درباره چگونگی رشد کند سلول‌های سرطانی درون لوله‌های آزمایشگاهی زمانی که در معرض حجم بالایی از مولکول‌ها قرار دارند را تشریح کرده‌است، از نقص‌های آشکاری برخوردار بوده و از نویسندگان جعلی و دانشگاه‌هایی با اسامی مرتبط به کشورهای آفریقایی برای معرفی آن استفاده شده است.
بوهانان می‌گوید هر خواننده و بازبینی با سواد شیمی کمی بیشتر از سطح شیمی دبیرستانی و توانایی در درک سطحی تحلیل علمی داده‌ها به سرعت می‌توانست دریابد که این مقاله از نقص‌های آشکاری برخوردار است. آزمایش‌های این مقاله به شدت ناقص بوده و نتایج ارائه شده در آن کاملا بی‌معنی هستند.
بوهانان که خود این مقاله جعلی را نوشته، در هفته 10 نسخه از این مقاله به نشریه‌های علمی ارسال می‌کرده‌است و برای ارسال این مقاله‌ها از مسیر دسترسی آزاد طلایی که پس از انتشار مقاله نویسنده را موظف به پرداخت هزینه می‌کند استفاده کرده‌است.
بوهانان می‌گوید این مقاله "شگفتی‌ساز" توسط 157 نشریه پذیرفته شده و 97 نشریه آن را رد کرده‌اند. از میان 255 نسخه‌ای که برای قبول یا رد شدن تحت ویرایش کلی قرار گرفتند، 60 درصد مورد بازبینی دقیق قرار گرفته‌اند و 70 درصد از 106 نشریه‌ای که مقاله را مورد بازبینی دقیق قرار دادند، آن را منتشر کردند.
تنها نشریاتی که درباره مشکلات اخلاقی این مقاله هشدار داده و طی دو هفته آن را رد کردند Public Library of Science و PLOS ONE بوده‌اند. در این میان 45 درصد از ناشران نشریه‌های دسترسی آزاد یا DOAJ که بازبینی مقاله را به پایان رسانده بودند آن را برای انتشار پذیرفتند، آماری که بنیانگذار DOAJ باور آن را غیرممکن توصیف کرده‌است.
این جعل مقاله نگرانی‌های زیادی درباره کیفیت ضعیف کننرل و مدل دسترسی آزاد طلایی به وجود آورده و بسیاری خواستار توجه بیشتر نسبت به افزایش تعداد ناشران دسترسی آزاد نامعتبر به ویژه در کشورهای درحال توسعه شده‌اند. بوهانان طی تحقیقات خود به 29 ناشر نامعتبر برخورد کرد که دارای وب‌سایت‌ها و مکان‌های نامشخص و بی‌نام و نشان بودند.
انجمن ناشران دسترسی آزاد یا OASPA به دنبال یافتن دلیلی برای توضیح پذیرش مقاله ای جعلی توسط اعضای این انجمن است و قصد دارد این اعضا را از انجمن اخراج کند. به گفته الوی رودریگز رئیس مستند‌سازی و آرشیو دانشگاه مینهو در پرتغال در دورانی که میزان فشار بر دانشجویان و محققان جوان برای منتشر کردن مقاله یا از دور خارج شدن افزایش پیدا کرده‌است، جذب شدن توسط نشریه‌های کم کیفیت که به شکار این محققان می‌پردازند کار چندان دشواری نخواهد بود.
عضویت
جامعه مجازی محققان ایران به شما کمک می کند تا با محققان سایر دانشگاه های کشور همواره در ارتباط باشید