فهرست
مقدمه .................................................................................
تعريف ورزش و مديريت ورزشي .............................................
تعريف كاربرد ورزشي ..............................................................
مديريت ورزشي ......................................................................
تاريخچه ورزش حرفه اي .............................................................
مهارتهاي مديريت ...................................................................
نظريه هاي عمومي در مديريت و رهبري ....................................
سبكهاي مديريت و رهبري .......................................................
مديريت بين المللي ...................................................................
مديريت ورزشي از ديذگاه جهاني ..............................................
حرفه اي شدن مديريت ورزشي ..................................................
نتيجه گيري .................................................................................
منابع و ماخذ ..............................................................................
مقدمه
مديريت ورزشي يكي از مديريتهاي جديدي است كه از چند دهه پيش در دانشگاههاي معتبر جهاني به عنوان يكي از گرايشها و تخصص هاي رشته تربيت بدني و علوم ورزشي در سطوح مختلف كارشناسي ، كارشناسي ارشد و مقطع دكتري جايگاه ويژه اي براي خود يافته است .امروزه نگرش دانشگاهي و علمي به اين گرايش دستاوردها و يافته هاي پژوهشگران و متخصصان اين رشته مي باشد . مديريت ورزشي بيان سازماندهي ، برنامه ريزي ، هدايت و كنترل فعاليتهاي ورزشي است و ورزش به عنوان پديده اجتماعي در ابعاد مختلف تاثير گذار است . فلسفه وجودي مديريت در تربيت بدني بيانگر اين حقيقت است كه مقوله تربيت بدني و ورزش به عنوان يك تشكيلات گسترده و در عين حال پيچيده نياز به داشتن مديران ماهر و كارآمد در سطوح مختلف دارد . پس بنابراين وجود مديراني كارآمد و اثر بخش براي سازمانها و بويژه سازمانهاي ورزشي امري بديهي و اجتناب ناپذير است .
هدف از اين تحقيق آشنايي با فرآيند مديريت در حيطه تربيت بدني و ورزش مي باشد .
• تعريف ورزش
بيشتر مردم با تجربه و تمرين به معناي ورزش پي برده اند همچنين• از ديدگاه اكثر مردم ، ورزش به مفهوم تفريح كردن است ولي در عين حال ممكن است نوعي كار ( براي ورزشكاران حرفه اي ) راهي براي استخدام شدن ( تورهاي ورزشي ) و يا نوعي تجارت ( آژانسهاي بازاريابي ورزشي ) به شمار آيد .
• شنايدر و اشپرايترز (1989) ورزش را فعاليت جسمي آدمي كه تحت عنوان قوانين مدون انجام مي گيرد تعريف كرده اند .
• نظر لوئي (1998) ديدگاه نوعي را با اين تعريف ارائه كرد كه ورزش بايد :
* سرشت بازي داشته باشد * شامل پاره اي عناصر رقابتي باشد
* مبتني بر دلاوري جسمي باشد * شامل عناصري از مهارت ، تدبير و بخت باشد
* نتيجه آن ناآشكار باشد
• تعريف كاربردي ورزش :
پيتر فلونيگ و ميلر با اين تعريف ورزش كه عبارت است از : هرگونه فعاليت ، تجربه ، فعاليتهاي شركتهاي تجاري در جهت ايجاد تناسب اندام تفريح فعاليتهاي قهرماني يا اوقات فراغت ، تعريفهاي پيشين ورزش را گسترش داده و جامعتر ساختند . از ديدگاه انها ورزش رقابتي است كه بر قوانين يا تجهيزات ويژه اي نياز ندارد ، ورزش شامل فعاليتهايي مانند تمرين بدني ، دويدن و حركات موزون كه در اينجا نيز به همان معنا به كار مي رود ، است . يعني طيف گسترده اي از فعاليتهاي جسماني و فعاليتهاي تجاري مرتبط با ان را در بر مي گيرد
• تعريف مديريت ورزشي :
مديريت ورزشي عبارت است از فرآيند تنظيم برنامه ها و نظارت بر فعاليتهاي ورزشكاران .
اداره فعاليتهاي ورزشي سرگرم كننده و امكاناتي كه اين فعاليتها در آنها انجام مي شود نيازمند تواناييها و مهارتهايي است . سمتهاي اين بخش براي افرادي است كه بتوانند مسابقات را برنامه ريزي كنند ، نحوه كاركرد امكانات ورزشي را بدانند ، بر بودجه امكانات ورزشي نظارت كنند . از مهارتها و تواناييهاي بسياري كه در حوزه هاي تخصصي ساير رشته ها وجود دارد استفاده كنند .
• مديريت ورزشي به 3 حوزه تقسيم مي شود :
1- مديريت مسابقه ورزشي
2- مديريت خطرات
3- مديريت مكانهاي ورزشي
1- مديريت مسابقه ورزشي
رويدادها در اين حيطه مي تواند يك رقابت يك رقابت ورزشي ، اجراي يك سيرك يا اجراي يك اثر هنري مانند نمايشنامه ، اجراي يك قطعه طولاني موسيقي يا برنامه حركات موزون ساز و آواز باشد . هر رويداد در اين حيطه موجوديت نمايشي خاص است .
* مديريت موفق هر مسابقه نيازمند توجه به نكات زير است :
- استخدام و آموزش كاركنان - برنامه ريزي جهت ارائه خدمات پزشكي و اورژانس
- مديريت خطرها - اجازه امكانات لازم
- مديرت آموزش و نحوه استفاده از نوشيدنيها - مديريت دفتر صندوق و امور مربوط به بليط
- مديريت خدمات غذايي - حفظ و نگهداري ساختمانها
- بازرگاني تبليغ و ارتباط عمومي - حفظ صحيح اجازه نامه ها و گواهيها
- گفتگو جهت عقد قراردادها با حمايت كنندگان - بازاريابي و فروش اقذام تازه
- مديرت جمعيت - مديريت پاركينگ جمعيت
- ارزشيابي نتيجه نهايي
1-1 برنامه ريزي زمان مسابقه :
برنامه ريزي اين قسمت در بر دارنده تعيين نوع رويدادها ، محل برگزاري و زمان برگزاري مي باشد .
هدف از ايجاد امكانات نوع و رويدادي كه در آن برنامه ريزي مي شود را تعيين مي كند ممكن است در يك مجموعه چندين فضاي فعاليت وجود داشته باشد . كه در اين شرايط امكان برنامه ريزي چند رويداد در يك محل و در يك زمان را فراهم مي سازد . بنابراين افراد مسئول برنامه ريزي بايد به جزئيات توجه داشته باشند و ياداشتهاي دقيقي از محل تهيه كنند .
1-2 گفتگو و عقد قراردادها :
هنگامي كه يك رويداد به طور رسمي برنامه ريزي شد اين رويداد ثبت مي شود . تا در زمان تعيين شده به اجرا در آيد . در اين مرحله گفتگو هاي مقدماتي هماهنگ كننده و حمايت كننده يا نماينده مسابقات انجام مي شود . در اين گفتگوها موضوع قرارداد مانند هزينه اجاره ، امكانات و قيمتهاي بليطها تعيين مي شود .
1-3 ايجاد هماهنگي لازم :
پس از عقد قراردادها ، هماهنگ كننده مسابقات طرح انجام فعاليتهاي اجرائي و ترتيب انجان آنها را براي هر يك از كاركنان طراحي خواهند كرد . اين روش وسيله طرح اجراي مسلبقات است . هدف ديگر اين روش ساختن ترتيب انجام كارها و مشخص ساختن زمان لازم براي انجام وظيفه يا كار مشخص است . با اين روش پيشرفت كارها با مشكلات با توجه به قرارداد اصلي روشن خواهد بود . در اين روش شرايط اغلب با مرور قرارداد و شرح وظايف مشكلات مرتفع مي شود .
1-4 اجراي مسابقه :
پس از برنامه ريزي و پيش بيني اقدامات روز مسابقه از راه رسيده در ساعات تعيين شده روز برگزاري درها باز ميشود و جمعيت به داخل مي آيند و مسابقه شروع مي شود در اين زمان هماهنگ كننده رويداد متوجه ميشود كه او در برنامه ريزي و همهنگي وقايع و مواردي مانند پاركينگ ، توزيع جمعيت و روشهاي ارائه نوشيدنيها و كنتال جمعيت موفق بوده و مؤثر عمل كرده است
2 – مديريت خطر
مديريت خطر يك عنصر پيوسته با هر عمل مرتبط با مديريت امكانات است و ما نمي توانيم اهميت وجود يك مدير خطر را ناديده بگيريم و مديريت خطر مدتهاست كه در صنعت بازرگاني مورد توجه است
فهرست زير حيطه هايي را روشن مي كند كه مديران خطر در ورزش و مكانهاي اجتماع عمومي روزانه در آنها حضور دارند :
• هدايت منطقه برنامه هاي آموزشي : از علائم ساده و قابل فهم براي اعلام سياستهاي استفاده از امكانات توسط هواداران استفاده شده است
• براي كاهش مسئوليتهاي احتمالي همه چيز ثببت شده است
• از انجام فعاليتهايي كه خلل زياد و فايده اندك دارند خودداري گرديده است
• تمام امكانات و وسايل بازي بازرسي شده است
• اطمينان يابد كه نظرات كافي و صحيح انجام شده است
• اطمينان يابد تمام كاركنان آموزش ويژه و توانا هستند
• پيش بيني انجام اقدامات اضطراري و پزشكي صورت گرفته است
• راههاي تخليه اضطراري جمعيت مهيا و آماده استفاده است
• گزارش حوادث افراد صدمه ديده و نحوه تخليه جمعيت نوشته شده است
نكته : مديران مسابقات و مكانهاي ورزشي از يك مدير خطر تمام وقت استفاده مي كنند .
2- مديريت مكانهاي ورزشي :
مديريت مكانهاي ورزشي فرآيند برنامه ريزي اجرا ، هماهنگي و ارزشيابي عمليات روزانه يك مكان ورزشي است . مفهوم مهم در مديريت امكانات درك چگونگي انجام موفق اين رويدادهاست كه بستگي به مالكيت امكاتات دارد . بسياري از امكانات ورزشي داراي مالكيت خصوصي هستند كه توسط يك فرد يا شركت اداره مي شود . نمونه اينگونه مكانهاي ورزشي در اكثر نقاط جهان وجود دارد .
وظايف عمومي مديريت ورزش
o مكاتبات
* مديريت اطلات نگارش * پيش برد اطلاعات * نگه داشتن يادداشتهاي بازي و آمارها
* مصاحبه * تشويق * تبليغ * تامين بودجه
o سخنراني در مجامع :
* دانش علم و تمرين و ورزش راهناميي تمرينها * امتحان و ارزشيابي * تجويز تمرين
* طراحي * برنامه هاي فعاليت * پايش برنامه هاي فعاليت
* مربيگري بدن سازي * هماهنگ سازي ورزش * مشاوره
o ثبت مدارك ارتباط جمعي :
* مديريت سازمان بودجه بندي * حسابداري * همانگ سازي
* مديريت پرسنل * مديريت امكانات * كنترل
* هدايت * ارزشيابي * راهنمايي
• تاريخچه ورزش حرفه اي
ريشه هاي ورزش حرفه اي را ميتوان از يونان باستان دنبال كرد جايي كه بازيهاي المپيك در سال 776 قبل از ميلاد آغاز شد . در آن زمان گروهي از ورزشكاران حرفه اي به نام « اتلتاي » وجود داشت اين ورزشكاران مرداني بودند كه حقوق خوبي دريافت مي كردند و از ميان سربازان ارتش به خدمت گرفته و به طور اختصاصي براي مسابقات خشن وجدي آن زمان تربيت مي شدند . ورزشكاران درقبال شركت در رقابت و برنده شدن اغلب پاداشهايي به شكل جوايز يا پول دريافت مي كردند . بيس بال اولين ورزشي است كه رشته ورزشي تيمي است كه حرفه ها را به كار گرفت . بعد از بيس بال حاكي و بعد از ان فوتبال و بعد از آن بستكبال به وجود آمد ورزش حرفه اي تيمي بيش از صد سال است كه بوجود امده است آغاز فعاليت حرفه اي زنان 100 سال است كه بوجود امده است .
جنبه هاي خاص ورزش حرفه اي 4 ويژگي خاص دارد كه ان را از ساير منابع جدا مي سازد :
1- وابستگي يكديگر 2- ساختار تشكيلات ارتباطهاي كار
3- مديريت 4- نقش تلويزيون از جمله اين ويژگيهاست
• مهارتهاي مديريت
مقوله مديريت در قلمرو ورزش داراي نقش حساس تر و مهمتر از موقعيت مربيگري است
مدير لايق و كارآمد شخصي است كه مافوق قدرت قانوني خود مي تواند بر افراد تاثير بگذارد . مدير يعني فردي كه از ورزشكاران خود بيش از حد انتظار دارد . چرا كه او با تاثير گذاري بر ورزشكاران موجب مي شود كه انها سخت تر و فعال تر تلاش كنند
مربي در مقام و موقعيتي قرار دارد كه مي تواند براي ورزشكاران خود تصميمات ميژه اي اتخاذ كند به بيان ديگر مربي فردي است كه براي اداره تيم داراي قدرت قانوني است اما اين موضوع بيانگر اين حقيقت نيست كه شخص به صرف مبي بودن به طور خودكار مديري مؤثر و شايسته نيز باشد .
نكته : يك مربي در صورتي يك مدير شايسته خواهد بود كه مهارتهاي لازم براي مديريت و رهبري ورزشكاران را داشته باشد . در اين حالت متوجه خواهد شد كه پيشرفت قابل توجهي در اثر بخشي و كيفيت مربيگري خود كسب كرده است .
• نظريه هاي عمومي در مديريت و رهبري
1- نظريه مبتني بر خصايص مديريت رهبري
بر اساس باورهاي عمومي يك مدير يا رهبر مي بايد داراي خصيصه هوشي و ذكاوت ، قاطعيت ، جذبه ، شجاعت و قدرت و اعتماد به نفس و از هر لحاظ كامل باشد
نظريه مبتني بر خصوصيات مديريت به دليل محدوديتها ي ذاتي علل نامبرده ذيل موقعيت خود را از دست داده است .
* اين خصوصيات احتياجات ورزشكاران يا افراد پيرو را ناديده ميگيرد
* اين خصوصيات اهميت نسبي ويژگيهاي ديگر را نمي تواند به روشني بيان كند
*خصوصيات مورد نظر عوامل موقعيتي را ناديده مي گيرد
2- نظريه هاي رفتاري مديريت و رهبري
در اين نظريه 2 ساختار مورد بحث است :
ساختار اوليه عامل تجربه
* ساختار اوليه : در حوزه مربيگري زماني است كه مربي در تلاش براي دستيابي به يك هدف ، نقش تشكيلاتي خود را مشخص و آن را اجرا كند .
او هنگامي مي تواند پايه اوليه را پايه گذاري نمايد كه طرحهاي تمريني خود را سازماندهي كرده باشد ، مسئوليتها را واگذار كرده باشد ،راهبردهاي تهاجمي و تدافعي تهيه و تنظيم كرده باشد و به طور كلي هدفهاي فردي و گروهي را بهبود و توسعه داده باشد .
* عامل توجه : به قابليت شما در حيطه مربيگري با وجود توقعات و انتظارات بالاي ورزشكاران در عين حال احترام ، به عقايد و احساسات آنها گفته مي شود .
• بهترين نكته اي كه در رابطه با نظريه هاي رفتاري مديريت مي توان گفت اين است كه اين تئوريها در مورد رفتارها ، ايده هايي را به ما مي دهد كه ديگران در ارزيابي خود را از مديريت ، خيلي مهم مي دانند
3- نظريه اقتصادي در مديريت و رهبري
براي افرادي كه ساهاست در زمينه مديريت مطالعه و تحقيق مي كنند اين موضوع روشن شده است كه پيشبيني مديريت و رهبري موفق ، پيچيده تر از بررسي چند خصيصه رفتاري يا رفتار قابل ترجيح است . در هر صورت اين موضوع به نتايج ثابتي دست نيافته و منجر به تمركز نوري عوامل وضعي گرديد .
سبكهاي• مديريت و رهبري
1- سبك مديريت دستوري
وجه تمايز اصلي سبك مديريت دستوري از ديگر سبكها در اين است كه مربي ساختار اوليه وظايف و فعاليتهاي ورزشكاران را تعيين و آنها را براي نيل به هدفهاي وظيفه راهنمايي مي كند . اين نوع مديريت و رهبري بسيار بر « وظيفه مداري » و « وظيفه گرايي » تاكيد دارد و نتيجه نهايي آن توسعه و بهبود مهارتهاي ورزشي است .
در اين سبك به عقايد و احساسات ورزشكاران كمتر عنايت مي شود .
* مربياني كه اين سبك را به كار مي برند معولا تمايل دارند كه :
- هدفهاي اجرايي و ورزشكاران با تيمها را مشخص نمايند
- واگذاري مسئوليتها به ورزشكاران براي عملكرد ورزشي
- برقراري يك سلسه مراتب به طرز مفيد و مناسب
- هر ورزشكار را به صورت فردي و به منظور اجراي حركات ورزش آموزش دهند
- تمامي اطلاعات و آموزشهاي ضروري را تهيه و تدارك نمايند
- از دو روش تشويق و تنبيه جهت كنترل رفتار ورزشكاران استفاده نمايند
2- مديريت و رهبري حمايتي
اين سبك مديريت يا رفتار دوستانه ، در دسترس و با ملاحظه توصيف شده است . مربي در اين روش مردم گرا مي باشد و سعي دارد كه ورزشكاران خود را با روحيه شاد و با نشاط نگهدارد .
در اين سبك وظايف و فعاليتهاي اختصاصي بويژه توسعه مهارتها كمتر توجه مي كند . نظريه هاي رفتاري و رهبري اينگونه مديران را به عنوان مدير « پر توجه » توصيف و مشخص نموده است
مربياني كه از سبك مديريت و رهبري استفاده مي كنند تمايل دارند كه :
- علاقه قلبي خود را به ورزشكاران نشان مي دهند
- با ورزشكاران در ضمن كار بيشتر مشورت مي كنند
- سعي مي كنند هماهنگي را در درون تيم برقرار سازند
- با ورزشكاران دوستانه رفتار مي كنند و در دسترس آنها باشند
- ورزشكاران را به ابراز احساسات و علايق خود تشويق نمايند
- بيشتر تاكيد بر ياداشتهاي مثبت داشته باشند تا عامل نتيجه
3- مديريت و رهبري مشاركتي :
اين سبك مديريت و رهبري را « مديريت تيمي » مينامند زيرا مربي نيز مانند ورزشكاران در قبول مسئوليتها شريك و سهيم است . دراين شيوه مربي با به كاربردن سبك دموكراتيك تلاش مي كند تا از اطلاعات و توان فكري ورزشكاران در روند اتخاذ تصميم استفاده نمايد .
مربياني كه از سبك مديريت و رهبري مشاركتي استفاده مي كنند كه تمايل دارند :
- به اعضاي تيم اجازه مي دهند تا در تعيين هدفها نظرات خود را ابراز كنند
- به ورزشكاران اجازه مي دهند تا در خصوص چهارچوب تمرينات عقايد خود را بين نمايند
- در ارتباط با مشكلات و اختلافات نظرات ورزشكاران به بحث و مذاكره مي پردازند
- شرايطي را ايجاد مي كنند كه ورزشكاران به ميزان پيشرفت فعاليتهاي ورزشي خود نظارت داشته باشند
- از سيستم تشويق كه چگونگي ان را تيم مشخص مي كند ( و نه مربي به تنهايي ) استفاده مي كنند
- در موفقيتها و شكستهاي تيم خود را شريك مي دانند
a. مديريت بين المللي
ورزش بين المللي چيست ؟
براي تعيين بين المللي بودن يك ورزش حداقل بايد 2 عامل مد نظر قرار گيرد :
الف : سطح يا ساختار : اقدامي است كه يك سازمان انجام مي دهد ودر آن به بين المللي بودن فعاليتها تاكيد
مي كند .
ب- محيطي كه در ان فرد يا سازمان در درون يك تشكيلات ورزشي مشغول فعاليت هستند
تاريخ ورزش بين الملل•
برخي معتقدند كه بازيهاي المپيك تابستاني سال 1973 تولد انقلابي جديد در بازيهاي بين المللي است چندين رويداد مهم در اين سال خاص به وقوع پيوست كه اثر هميشگي بر صنعت و و ميعادگاههاي ورزش بين الملل باقي گذارد كشته شدن 9 شركت كننده در بازيها در دهكده المپيك حركت تازه اي را در برپايي مسابقات ورزش بين المللي ايجاد كرد و موجب شد شيوه هاي امنيتي مسابقات المپيك و ساير بازيهاي بين المللي برا هميشه دستخوش تحول شود قوانين و تحولات پس از فروريختن ديوار برلين در سال 1989 تاثير گسترده اي برتعريف تازه حوزه ورزش بين المللي گذاشته است . فروپاشي اتحاد شوروي و آلمان شرقي بطور واقعي تعدادي از قوي ترين ماتهاي بازيهاي المپيك را از گردونه بازيها خارج ساخت و تعداد قابل ملا حظه اي از ملتهاي جديد را به خانواده المپيك اضافه كرد .
مديريت ورزشي از• ديدگاه جهاني
دانشگاهها و كالج ها هم اكنون در حال تدوين برنامه هاي درسي براي مديريت ورزش در بازارهاي خارجي هستند اين كار را مي توانيد با برنامه مديريت ورزشي خود هماهنگ ساخته و يا آن را با شركت در برنامه معادلات بين المللي كه از سئوي دانشگاه ها ممكن است برگزار شود هماهنگ سازيد ديگر اينكه نقش ورزش در بازارهاي اروپا با توجه به تغييرات گسترده اي كه در بازار ورزش اروپائي در حال روي دادن است هر روز اهميت بيشتري مي يابد
فلسفه مديريت و تدابيري كه در ورزش امريكاي جنوبي بكار گرفته مي شود شايد در خلق الگويي جديد در ورزش اروپا مؤثر باشد
• حرفه اي شده مديريت ورزشي
همانند ساير رشته ها مانند حقوق ، آموزش ، پزشكي و تربيت بدني ،مديريت ورزشي نيز كماكان فرآيند حرفه اي شدن را طي مي كند .
فرآيند رشد و پيشرفت هر حرفه اي شامل شامل 3 برنامه مجزا است :
* مرحله اول : كسب مباني نظري مربوط به ان حرفه است كه اين خود شامل :
تصميم گيري براي انجام پژوهشهاي تجربي و تخصصات علمي ، طي دوره هاي تخصصي دانشگاهي در بخشهاي تخصصي و سمتهاي دانشگاهي و ارائه مدارك پيشرفته علمي است
* مرحله دوم :
مستلزم ايجاد خرد فرهنگي متمايز است . اين كار مشتمل است بر اجتماعي ساختن يا آموزش دادن كارشناسان آينده مانند خود شما
* مرحله سوم :حرفه اي سازي ، شناسايي آن حرفه به وسيله جامعه است اين مرحله در بر گيرنده اين واقعيت است كه بسياري از افراد خارج از حرفه ، يا كلا در سطح جامعه از وجود چنين حرفه اي آگاهي دارند كه شما بايد كارشناسان را در آن جامعه شناسايي نماييد
نتيجه گيري•
در جامعه كنوني ما متاسفانه به مقوله ورزش عنايت چنداني نشده است . اميد است روز به روز اين شناخت و آگاهي در اين زمينه رشد يابد و اهميت و ضرورت ان بر و بخصوص مسئولان رده فوقاني نظام آشكار گردد تا نابسامانيها و نارسايي ها بر طرف گردد در حال حاضر متاسفانه در زمينه مديريت ورزش منابع چنداني وجود ندارد و مي طلبد كه استادان و صاحب نظران مديريت ورزشي هر چه سريعتر آستين همت را بالا بزنند و كتابهايي را در اين زمينه تاليف و ترجمه نمايند كه تا اندازه اي جبران مافات شود و اين خلع چشمگير تا اندازه اي پر شود
منابع و ماخذ
مديريت ورزش معاصر نوشته : جانتn بي پاركي ، بورلي آركي زنگر
مترجمان : سيد محمد حسين رضوي ، محسن بلوريان
مديريت معاصردر ورزش نوشته : جانت بي پاركي بورلي آركي زنگر ، جرومهn كواتر من
مترجم : دكتر محمد احساني
مديريت ورزش نوشته لاريn ام ليت
مترجم : دكتر هاشم كوزه چيان
مقدمه .................................................................................
تعريف ورزش و مديريت ورزشي .............................................
تعريف كاربرد ورزشي ..............................................................
مديريت ورزشي ......................................................................
تاريخچه ورزش حرفه اي .............................................................
مهارتهاي مديريت ...................................................................
نظريه هاي عمومي در مديريت و رهبري ....................................
سبكهاي مديريت و رهبري .......................................................
مديريت بين المللي ...................................................................
مديريت ورزشي از ديذگاه جهاني ..............................................
حرفه اي شدن مديريت ورزشي ..................................................
نتيجه گيري .................................................................................
منابع و ماخذ ..............................................................................
مقدمه
مديريت ورزشي يكي از مديريتهاي جديدي است كه از چند دهه پيش در دانشگاههاي معتبر جهاني به عنوان يكي از گرايشها و تخصص هاي رشته تربيت بدني و علوم ورزشي در سطوح مختلف كارشناسي ، كارشناسي ارشد و مقطع دكتري جايگاه ويژه اي براي خود يافته است .امروزه نگرش دانشگاهي و علمي به اين گرايش دستاوردها و يافته هاي پژوهشگران و متخصصان اين رشته مي باشد . مديريت ورزشي بيان سازماندهي ، برنامه ريزي ، هدايت و كنترل فعاليتهاي ورزشي است و ورزش به عنوان پديده اجتماعي در ابعاد مختلف تاثير گذار است . فلسفه وجودي مديريت در تربيت بدني بيانگر اين حقيقت است كه مقوله تربيت بدني و ورزش به عنوان يك تشكيلات گسترده و در عين حال پيچيده نياز به داشتن مديران ماهر و كارآمد در سطوح مختلف دارد . پس بنابراين وجود مديراني كارآمد و اثر بخش براي سازمانها و بويژه سازمانهاي ورزشي امري بديهي و اجتناب ناپذير است .
هدف از اين تحقيق آشنايي با فرآيند مديريت در حيطه تربيت بدني و ورزش مي باشد .
• تعريف ورزش
بيشتر مردم با تجربه و تمرين به معناي ورزش پي برده اند همچنين• از ديدگاه اكثر مردم ، ورزش به مفهوم تفريح كردن است ولي در عين حال ممكن است نوعي كار ( براي ورزشكاران حرفه اي ) راهي براي استخدام شدن ( تورهاي ورزشي ) و يا نوعي تجارت ( آژانسهاي بازاريابي ورزشي ) به شمار آيد .
• شنايدر و اشپرايترز (1989) ورزش را فعاليت جسمي آدمي كه تحت عنوان قوانين مدون انجام مي گيرد تعريف كرده اند .
• نظر لوئي (1998) ديدگاه نوعي را با اين تعريف ارائه كرد كه ورزش بايد :
* سرشت بازي داشته باشد * شامل پاره اي عناصر رقابتي باشد
* مبتني بر دلاوري جسمي باشد * شامل عناصري از مهارت ، تدبير و بخت باشد
* نتيجه آن ناآشكار باشد
• تعريف كاربردي ورزش :
پيتر فلونيگ و ميلر با اين تعريف ورزش كه عبارت است از : هرگونه فعاليت ، تجربه ، فعاليتهاي شركتهاي تجاري در جهت ايجاد تناسب اندام تفريح فعاليتهاي قهرماني يا اوقات فراغت ، تعريفهاي پيشين ورزش را گسترش داده و جامعتر ساختند . از ديدگاه انها ورزش رقابتي است كه بر قوانين يا تجهيزات ويژه اي نياز ندارد ، ورزش شامل فعاليتهايي مانند تمرين بدني ، دويدن و حركات موزون كه در اينجا نيز به همان معنا به كار مي رود ، است . يعني طيف گسترده اي از فعاليتهاي جسماني و فعاليتهاي تجاري مرتبط با ان را در بر مي گيرد
• تعريف مديريت ورزشي :
مديريت ورزشي عبارت است از فرآيند تنظيم برنامه ها و نظارت بر فعاليتهاي ورزشكاران .
اداره فعاليتهاي ورزشي سرگرم كننده و امكاناتي كه اين فعاليتها در آنها انجام مي شود نيازمند تواناييها و مهارتهايي است . سمتهاي اين بخش براي افرادي است كه بتوانند مسابقات را برنامه ريزي كنند ، نحوه كاركرد امكانات ورزشي را بدانند ، بر بودجه امكانات ورزشي نظارت كنند . از مهارتها و تواناييهاي بسياري كه در حوزه هاي تخصصي ساير رشته ها وجود دارد استفاده كنند .
• مديريت ورزشي به 3 حوزه تقسيم مي شود :
1- مديريت مسابقه ورزشي
2- مديريت خطرات
3- مديريت مكانهاي ورزشي
1- مديريت مسابقه ورزشي
رويدادها در اين حيطه مي تواند يك رقابت يك رقابت ورزشي ، اجراي يك سيرك يا اجراي يك اثر هنري مانند نمايشنامه ، اجراي يك قطعه طولاني موسيقي يا برنامه حركات موزون ساز و آواز باشد . هر رويداد در اين حيطه موجوديت نمايشي خاص است .
* مديريت موفق هر مسابقه نيازمند توجه به نكات زير است :
- استخدام و آموزش كاركنان - برنامه ريزي جهت ارائه خدمات پزشكي و اورژانس
- مديريت خطرها - اجازه امكانات لازم
- مديرت آموزش و نحوه استفاده از نوشيدنيها - مديريت دفتر صندوق و امور مربوط به بليط
- مديريت خدمات غذايي - حفظ و نگهداري ساختمانها
- بازرگاني تبليغ و ارتباط عمومي - حفظ صحيح اجازه نامه ها و گواهيها
- گفتگو جهت عقد قراردادها با حمايت كنندگان - بازاريابي و فروش اقذام تازه
- مديرت جمعيت - مديريت پاركينگ جمعيت
- ارزشيابي نتيجه نهايي
1-1 برنامه ريزي زمان مسابقه :
برنامه ريزي اين قسمت در بر دارنده تعيين نوع رويدادها ، محل برگزاري و زمان برگزاري مي باشد .
هدف از ايجاد امكانات نوع و رويدادي كه در آن برنامه ريزي مي شود را تعيين مي كند ممكن است در يك مجموعه چندين فضاي فعاليت وجود داشته باشد . كه در اين شرايط امكان برنامه ريزي چند رويداد در يك محل و در يك زمان را فراهم مي سازد . بنابراين افراد مسئول برنامه ريزي بايد به جزئيات توجه داشته باشند و ياداشتهاي دقيقي از محل تهيه كنند .
1-2 گفتگو و عقد قراردادها :
هنگامي كه يك رويداد به طور رسمي برنامه ريزي شد اين رويداد ثبت مي شود . تا در زمان تعيين شده به اجرا در آيد . در اين مرحله گفتگو هاي مقدماتي هماهنگ كننده و حمايت كننده يا نماينده مسابقات انجام مي شود . در اين گفتگوها موضوع قرارداد مانند هزينه اجاره ، امكانات و قيمتهاي بليطها تعيين مي شود .
1-3 ايجاد هماهنگي لازم :
پس از عقد قراردادها ، هماهنگ كننده مسابقات طرح انجام فعاليتهاي اجرائي و ترتيب انجان آنها را براي هر يك از كاركنان طراحي خواهند كرد . اين روش وسيله طرح اجراي مسلبقات است . هدف ديگر اين روش ساختن ترتيب انجام كارها و مشخص ساختن زمان لازم براي انجام وظيفه يا كار مشخص است . با اين روش پيشرفت كارها با مشكلات با توجه به قرارداد اصلي روشن خواهد بود . در اين روش شرايط اغلب با مرور قرارداد و شرح وظايف مشكلات مرتفع مي شود .
1-4 اجراي مسابقه :
پس از برنامه ريزي و پيش بيني اقدامات روز مسابقه از راه رسيده در ساعات تعيين شده روز برگزاري درها باز ميشود و جمعيت به داخل مي آيند و مسابقه شروع مي شود در اين زمان هماهنگ كننده رويداد متوجه ميشود كه او در برنامه ريزي و همهنگي وقايع و مواردي مانند پاركينگ ، توزيع جمعيت و روشهاي ارائه نوشيدنيها و كنتال جمعيت موفق بوده و مؤثر عمل كرده است
2 – مديريت خطر
مديريت خطر يك عنصر پيوسته با هر عمل مرتبط با مديريت امكانات است و ما نمي توانيم اهميت وجود يك مدير خطر را ناديده بگيريم و مديريت خطر مدتهاست كه در صنعت بازرگاني مورد توجه است
فهرست زير حيطه هايي را روشن مي كند كه مديران خطر در ورزش و مكانهاي اجتماع عمومي روزانه در آنها حضور دارند :
• هدايت منطقه برنامه هاي آموزشي : از علائم ساده و قابل فهم براي اعلام سياستهاي استفاده از امكانات توسط هواداران استفاده شده است
• براي كاهش مسئوليتهاي احتمالي همه چيز ثببت شده است
• از انجام فعاليتهايي كه خلل زياد و فايده اندك دارند خودداري گرديده است
• تمام امكانات و وسايل بازي بازرسي شده است
• اطمينان يابد كه نظرات كافي و صحيح انجام شده است
• اطمينان يابد تمام كاركنان آموزش ويژه و توانا هستند
• پيش بيني انجام اقدامات اضطراري و پزشكي صورت گرفته است
• راههاي تخليه اضطراري جمعيت مهيا و آماده استفاده است
• گزارش حوادث افراد صدمه ديده و نحوه تخليه جمعيت نوشته شده است
نكته : مديران مسابقات و مكانهاي ورزشي از يك مدير خطر تمام وقت استفاده مي كنند .
2- مديريت مكانهاي ورزشي :
مديريت مكانهاي ورزشي فرآيند برنامه ريزي اجرا ، هماهنگي و ارزشيابي عمليات روزانه يك مكان ورزشي است . مفهوم مهم در مديريت امكانات درك چگونگي انجام موفق اين رويدادهاست كه بستگي به مالكيت امكاتات دارد . بسياري از امكانات ورزشي داراي مالكيت خصوصي هستند كه توسط يك فرد يا شركت اداره مي شود . نمونه اينگونه مكانهاي ورزشي در اكثر نقاط جهان وجود دارد .
وظايف عمومي مديريت ورزش
o مكاتبات
* مديريت اطلات نگارش * پيش برد اطلاعات * نگه داشتن يادداشتهاي بازي و آمارها
* مصاحبه * تشويق * تبليغ * تامين بودجه
o سخنراني در مجامع :
* دانش علم و تمرين و ورزش راهناميي تمرينها * امتحان و ارزشيابي * تجويز تمرين
* طراحي * برنامه هاي فعاليت * پايش برنامه هاي فعاليت
* مربيگري بدن سازي * هماهنگ سازي ورزش * مشاوره
o ثبت مدارك ارتباط جمعي :
* مديريت سازمان بودجه بندي * حسابداري * همانگ سازي
* مديريت پرسنل * مديريت امكانات * كنترل
* هدايت * ارزشيابي * راهنمايي
• تاريخچه ورزش حرفه اي
ريشه هاي ورزش حرفه اي را ميتوان از يونان باستان دنبال كرد جايي كه بازيهاي المپيك در سال 776 قبل از ميلاد آغاز شد . در آن زمان گروهي از ورزشكاران حرفه اي به نام « اتلتاي » وجود داشت اين ورزشكاران مرداني بودند كه حقوق خوبي دريافت مي كردند و از ميان سربازان ارتش به خدمت گرفته و به طور اختصاصي براي مسابقات خشن وجدي آن زمان تربيت مي شدند . ورزشكاران درقبال شركت در رقابت و برنده شدن اغلب پاداشهايي به شكل جوايز يا پول دريافت مي كردند . بيس بال اولين ورزشي است كه رشته ورزشي تيمي است كه حرفه ها را به كار گرفت . بعد از بيس بال حاكي و بعد از ان فوتبال و بعد از آن بستكبال به وجود آمد ورزش حرفه اي تيمي بيش از صد سال است كه بوجود امده است آغاز فعاليت حرفه اي زنان 100 سال است كه بوجود امده است .
جنبه هاي خاص ورزش حرفه اي 4 ويژگي خاص دارد كه ان را از ساير منابع جدا مي سازد :
1- وابستگي يكديگر 2- ساختار تشكيلات ارتباطهاي كار
3- مديريت 4- نقش تلويزيون از جمله اين ويژگيهاست
• مهارتهاي مديريت
مقوله مديريت در قلمرو ورزش داراي نقش حساس تر و مهمتر از موقعيت مربيگري است
مدير لايق و كارآمد شخصي است كه مافوق قدرت قانوني خود مي تواند بر افراد تاثير بگذارد . مدير يعني فردي كه از ورزشكاران خود بيش از حد انتظار دارد . چرا كه او با تاثير گذاري بر ورزشكاران موجب مي شود كه انها سخت تر و فعال تر تلاش كنند
مربي در مقام و موقعيتي قرار دارد كه مي تواند براي ورزشكاران خود تصميمات ميژه اي اتخاذ كند به بيان ديگر مربي فردي است كه براي اداره تيم داراي قدرت قانوني است اما اين موضوع بيانگر اين حقيقت نيست كه شخص به صرف مبي بودن به طور خودكار مديري مؤثر و شايسته نيز باشد .
نكته : يك مربي در صورتي يك مدير شايسته خواهد بود كه مهارتهاي لازم براي مديريت و رهبري ورزشكاران را داشته باشد . در اين حالت متوجه خواهد شد كه پيشرفت قابل توجهي در اثر بخشي و كيفيت مربيگري خود كسب كرده است .
• نظريه هاي عمومي در مديريت و رهبري
1- نظريه مبتني بر خصايص مديريت رهبري
بر اساس باورهاي عمومي يك مدير يا رهبر مي بايد داراي خصيصه هوشي و ذكاوت ، قاطعيت ، جذبه ، شجاعت و قدرت و اعتماد به نفس و از هر لحاظ كامل باشد
نظريه مبتني بر خصوصيات مديريت به دليل محدوديتها ي ذاتي علل نامبرده ذيل موقعيت خود را از دست داده است .
* اين خصوصيات احتياجات ورزشكاران يا افراد پيرو را ناديده ميگيرد
* اين خصوصيات اهميت نسبي ويژگيهاي ديگر را نمي تواند به روشني بيان كند
*خصوصيات مورد نظر عوامل موقعيتي را ناديده مي گيرد
2- نظريه هاي رفتاري مديريت و رهبري
در اين نظريه 2 ساختار مورد بحث است :
ساختار اوليه عامل تجربه
* ساختار اوليه : در حوزه مربيگري زماني است كه مربي در تلاش براي دستيابي به يك هدف ، نقش تشكيلاتي خود را مشخص و آن را اجرا كند .
او هنگامي مي تواند پايه اوليه را پايه گذاري نمايد كه طرحهاي تمريني خود را سازماندهي كرده باشد ، مسئوليتها را واگذار كرده باشد ،راهبردهاي تهاجمي و تدافعي تهيه و تنظيم كرده باشد و به طور كلي هدفهاي فردي و گروهي را بهبود و توسعه داده باشد .
* عامل توجه : به قابليت شما در حيطه مربيگري با وجود توقعات و انتظارات بالاي ورزشكاران در عين حال احترام ، به عقايد و احساسات آنها گفته مي شود .
• بهترين نكته اي كه در رابطه با نظريه هاي رفتاري مديريت مي توان گفت اين است كه اين تئوريها در مورد رفتارها ، ايده هايي را به ما مي دهد كه ديگران در ارزيابي خود را از مديريت ، خيلي مهم مي دانند
3- نظريه اقتصادي در مديريت و رهبري
براي افرادي كه ساهاست در زمينه مديريت مطالعه و تحقيق مي كنند اين موضوع روشن شده است كه پيشبيني مديريت و رهبري موفق ، پيچيده تر از بررسي چند خصيصه رفتاري يا رفتار قابل ترجيح است . در هر صورت اين موضوع به نتايج ثابتي دست نيافته و منجر به تمركز نوري عوامل وضعي گرديد .
سبكهاي• مديريت و رهبري
1- سبك مديريت دستوري
وجه تمايز اصلي سبك مديريت دستوري از ديگر سبكها در اين است كه مربي ساختار اوليه وظايف و فعاليتهاي ورزشكاران را تعيين و آنها را براي نيل به هدفهاي وظيفه راهنمايي مي كند . اين نوع مديريت و رهبري بسيار بر « وظيفه مداري » و « وظيفه گرايي » تاكيد دارد و نتيجه نهايي آن توسعه و بهبود مهارتهاي ورزشي است .
در اين سبك به عقايد و احساسات ورزشكاران كمتر عنايت مي شود .
* مربياني كه اين سبك را به كار مي برند معولا تمايل دارند كه :
- هدفهاي اجرايي و ورزشكاران با تيمها را مشخص نمايند
- واگذاري مسئوليتها به ورزشكاران براي عملكرد ورزشي
- برقراري يك سلسه مراتب به طرز مفيد و مناسب
- هر ورزشكار را به صورت فردي و به منظور اجراي حركات ورزش آموزش دهند
- تمامي اطلاعات و آموزشهاي ضروري را تهيه و تدارك نمايند
- از دو روش تشويق و تنبيه جهت كنترل رفتار ورزشكاران استفاده نمايند
2- مديريت و رهبري حمايتي
اين سبك مديريت يا رفتار دوستانه ، در دسترس و با ملاحظه توصيف شده است . مربي در اين روش مردم گرا مي باشد و سعي دارد كه ورزشكاران خود را با روحيه شاد و با نشاط نگهدارد .
در اين سبك وظايف و فعاليتهاي اختصاصي بويژه توسعه مهارتها كمتر توجه مي كند . نظريه هاي رفتاري و رهبري اينگونه مديران را به عنوان مدير « پر توجه » توصيف و مشخص نموده است
مربياني كه از سبك مديريت و رهبري استفاده مي كنند تمايل دارند كه :
- علاقه قلبي خود را به ورزشكاران نشان مي دهند
- با ورزشكاران در ضمن كار بيشتر مشورت مي كنند
- سعي مي كنند هماهنگي را در درون تيم برقرار سازند
- با ورزشكاران دوستانه رفتار مي كنند و در دسترس آنها باشند
- ورزشكاران را به ابراز احساسات و علايق خود تشويق نمايند
- بيشتر تاكيد بر ياداشتهاي مثبت داشته باشند تا عامل نتيجه
3- مديريت و رهبري مشاركتي :
اين سبك مديريت و رهبري را « مديريت تيمي » مينامند زيرا مربي نيز مانند ورزشكاران در قبول مسئوليتها شريك و سهيم است . دراين شيوه مربي با به كاربردن سبك دموكراتيك تلاش مي كند تا از اطلاعات و توان فكري ورزشكاران در روند اتخاذ تصميم استفاده نمايد .
مربياني كه از سبك مديريت و رهبري مشاركتي استفاده مي كنند كه تمايل دارند :
- به اعضاي تيم اجازه مي دهند تا در تعيين هدفها نظرات خود را ابراز كنند
- به ورزشكاران اجازه مي دهند تا در خصوص چهارچوب تمرينات عقايد خود را بين نمايند
- در ارتباط با مشكلات و اختلافات نظرات ورزشكاران به بحث و مذاكره مي پردازند
- شرايطي را ايجاد مي كنند كه ورزشكاران به ميزان پيشرفت فعاليتهاي ورزشي خود نظارت داشته باشند
- از سيستم تشويق كه چگونگي ان را تيم مشخص مي كند ( و نه مربي به تنهايي ) استفاده مي كنند
- در موفقيتها و شكستهاي تيم خود را شريك مي دانند
a. مديريت بين المللي
ورزش بين المللي چيست ؟
براي تعيين بين المللي بودن يك ورزش حداقل بايد 2 عامل مد نظر قرار گيرد :
الف : سطح يا ساختار : اقدامي است كه يك سازمان انجام مي دهد ودر آن به بين المللي بودن فعاليتها تاكيد
مي كند .
ب- محيطي كه در ان فرد يا سازمان در درون يك تشكيلات ورزشي مشغول فعاليت هستند
تاريخ ورزش بين الملل•
برخي معتقدند كه بازيهاي المپيك تابستاني سال 1973 تولد انقلابي جديد در بازيهاي بين المللي است چندين رويداد مهم در اين سال خاص به وقوع پيوست كه اثر هميشگي بر صنعت و و ميعادگاههاي ورزش بين الملل باقي گذارد كشته شدن 9 شركت كننده در بازيها در دهكده المپيك حركت تازه اي را در برپايي مسابقات ورزش بين المللي ايجاد كرد و موجب شد شيوه هاي امنيتي مسابقات المپيك و ساير بازيهاي بين المللي برا هميشه دستخوش تحول شود قوانين و تحولات پس از فروريختن ديوار برلين در سال 1989 تاثير گسترده اي برتعريف تازه حوزه ورزش بين المللي گذاشته است . فروپاشي اتحاد شوروي و آلمان شرقي بطور واقعي تعدادي از قوي ترين ماتهاي بازيهاي المپيك را از گردونه بازيها خارج ساخت و تعداد قابل ملا حظه اي از ملتهاي جديد را به خانواده المپيك اضافه كرد .
مديريت ورزشي از• ديدگاه جهاني
دانشگاهها و كالج ها هم اكنون در حال تدوين برنامه هاي درسي براي مديريت ورزش در بازارهاي خارجي هستند اين كار را مي توانيد با برنامه مديريت ورزشي خود هماهنگ ساخته و يا آن را با شركت در برنامه معادلات بين المللي كه از سئوي دانشگاه ها ممكن است برگزار شود هماهنگ سازيد ديگر اينكه نقش ورزش در بازارهاي اروپا با توجه به تغييرات گسترده اي كه در بازار ورزش اروپائي در حال روي دادن است هر روز اهميت بيشتري مي يابد
فلسفه مديريت و تدابيري كه در ورزش امريكاي جنوبي بكار گرفته مي شود شايد در خلق الگويي جديد در ورزش اروپا مؤثر باشد
• حرفه اي شده مديريت ورزشي
همانند ساير رشته ها مانند حقوق ، آموزش ، پزشكي و تربيت بدني ،مديريت ورزشي نيز كماكان فرآيند حرفه اي شدن را طي مي كند .
فرآيند رشد و پيشرفت هر حرفه اي شامل شامل 3 برنامه مجزا است :
* مرحله اول : كسب مباني نظري مربوط به ان حرفه است كه اين خود شامل :
تصميم گيري براي انجام پژوهشهاي تجربي و تخصصات علمي ، طي دوره هاي تخصصي دانشگاهي در بخشهاي تخصصي و سمتهاي دانشگاهي و ارائه مدارك پيشرفته علمي است
* مرحله دوم :
مستلزم ايجاد خرد فرهنگي متمايز است . اين كار مشتمل است بر اجتماعي ساختن يا آموزش دادن كارشناسان آينده مانند خود شما
* مرحله سوم :حرفه اي سازي ، شناسايي آن حرفه به وسيله جامعه است اين مرحله در بر گيرنده اين واقعيت است كه بسياري از افراد خارج از حرفه ، يا كلا در سطح جامعه از وجود چنين حرفه اي آگاهي دارند كه شما بايد كارشناسان را در آن جامعه شناسايي نماييد
نتيجه گيري•
در جامعه كنوني ما متاسفانه به مقوله ورزش عنايت چنداني نشده است . اميد است روز به روز اين شناخت و آگاهي در اين زمينه رشد يابد و اهميت و ضرورت ان بر و بخصوص مسئولان رده فوقاني نظام آشكار گردد تا نابسامانيها و نارسايي ها بر طرف گردد در حال حاضر متاسفانه در زمينه مديريت ورزش منابع چنداني وجود ندارد و مي طلبد كه استادان و صاحب نظران مديريت ورزشي هر چه سريعتر آستين همت را بالا بزنند و كتابهايي را در اين زمينه تاليف و ترجمه نمايند كه تا اندازه اي جبران مافات شود و اين خلع چشمگير تا اندازه اي پر شود
منابع و ماخذ
مديريت ورزش معاصر نوشته : جانتn بي پاركي ، بورلي آركي زنگر
مترجمان : سيد محمد حسين رضوي ، محسن بلوريان
مديريت معاصردر ورزش نوشته : جانت بي پاركي بورلي آركي زنگر ، جرومهn كواتر من
مترجم : دكتر محمد احساني
مديريت ورزش نوشته لاريn ام ليت
مترجم : دكتر هاشم كوزه چيان